ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་བསྟན་དོན། མཚོ་བྱང་ནི་མདོ་ལ་རིང་མོ་དང་མཚོ་སྔོན་པོ"རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གཉིས"ཀྱི་ཉིང་ལྟེ་ཁུལ་དུ་གནས་པ་དང་ཆུ་རྒྱུད་འཛོམས་ཞིང་ཆུ་དང་མཚེའུ་གྲངས་མང་བ། མཚོ་སྔོན་པོ་དང་ཙོང་ཆུ། མུ་རིའི་ཆུ། བར་དམ་ཆུ། གནའ་ཆུ་བཅས་ཀྱི་ཆུ་མགོ་དང་འབྱུང་ཁུངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། མཚོ་སྔོན་པོའི་ནང་བཞུར་བའི85%ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་མཚོ་བྱང་ཡིན། ཁུལ་ཡོངས་སུ་ཁྱོན་བསྡོམས་ཆུ་རྒྱུན་ཆེ་ཆུང265ཡོད་པ་དང་། ལོ་རེར་སྨད་རྒྱུད་ལ་ཆུ་མགོའི་ཆུ་སྨི་རྒྱ་དཔངས་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར43.82སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་གནས་བབ་དམིགས་བསལ་གལ་ཆེན་ཡིན། བསམ་བློའི་ངོས་འཛིན་མཐོ་རུ་ཏན་ཏིག་གཏོང་དགོས་པ་དང་རིམ་པ་སོ་སོའི་ཆུ་མཚེའུ་དཔོན་གྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་འབྲེལ་ཡོད་འཆར་འགོད་དང་དེ་བཞིན་རྫོང་སོ་སོའི་ཆུ་མཚེའུ་བཅོས་སྐྱོང་གི་ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ནས། ཆུ་མཚེའུ་ཡི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཇེ་ལེགས་སུ་བཏང་སྟེ་མང་ཚོགས་སྔར་ལས་མང་བོར་བདེ་སྐྱིད་དང་ཕན་བདེ་བསྐྲུན་དགོས་ཟེར།

ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། བདེ་སྐྱིད་ཆུ་མཚེའུ་གཏོད་རྒྱུ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི"གཙང་ཆུའི་འཐབ་ཇུས"ཀྱི་མགོ་རྩོམ་ས་དང་དོན་ལ་འབབ་ས་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་རིང་གི་གཙང་བོ་མཚེའུ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བཅོས་སྐྱོང་གི་སྤྱིའི་དམ་འཛིན་བྱ་གཞི་དང་ཆུ་མཚེའུ་དཔོན་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་ཤུགས་རྒྱག་ས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ནས་མུ་རིའི་ཆུ་དང་ཙོང་ཆུ། སྟོང་སོ་ཆུ་བཅས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆུ་མཚེའུ་འཛུགས་སྐྲུན་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་སྟེ། ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་བཅོས་སྐྱོང་། དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་མཉམ་སྤྱོད་བཅས་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བར་བརྩོན་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། 2035ལོར་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་ཆུ་མཚེའུ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་ཆུ་ཚད་མངོན་གསལ་མཐོ་རུ་འགྲོ་བར་འགན་ལེན་ཏན་ཏིག་བྱེད་པ་དང་། ཆུ་མཚེའུ་ཡི་ཕྱིའི་བཀོད་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གདང་བསྒྱུར་རིམ་སྤར་བྱས་ཏེ། བདེ་སྐྱིད་ཆུ་མཚེའུ་གསར་སྐྲུན་གྱི་མཚོ་བྱང་གི་ཉམས་མྱོང་ཆགས་པར་བྱེད་དགོས། གཉིས་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བེད་སྤྱོད་མཉམ་དུ་སྤེལ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་དགེ་མཚན་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། རྨ་ཆུའི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་འཁྱགས་རོམ་ཉམས་ཞིབ། ཆུ་ཚན་གསར་སྤེལ་བེད་སྤྱོད། མཚོ་སྔོན་པོའི་གྲུ་ལམ་གསར་གཏོད། ཝ་མགྱོགས་ཆུ་བོའི་གསེར་ཉ་ཡར་འགྲོ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ས་ཚིགས་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཇུས་འགོད་ཧུར་ཐག་བྱེད་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་པོའི་བྱ་གཟིགས་ས་ཚིགས་དང་ལྷ་ཆབ་ཁུག་སྐྱེ་ཁམས་ཉམས་ལེན་ས་ཚིགས། མེ་ལྷ་གངས་དཀར་འདབས་ཀྱི་མཚེའུ། ཤྭ་ལུང་ཆུ་ཚན་སོགས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཆུ་མཚེའུ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ལྗོངས་ཁུལ་ལྗོངས་གནས་ཁྱབ་གདལ་དང་འོས་སྦྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། གསུམ་ནས་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣ་མང་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་གསར་བ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཏེ། མཚོ་སྔོན་པོ་དང་གསེར་མཚེའུ། དགོན་ལུང་ཆུ། སྟག་སྣ་དགོན་པའི་ཆུ་མཛོད། སྟོང་མདའ་ཆུ་མཛོད་སོགས་ཆུ་མཚེའུ་ཡི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལྷན་སྐྱེས་ལེགས་ཆ་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་། ཆུ་གྲང་ཉ་གསོ་སྤེལ་དང་ཆུ་ངོས་ཡུལ་སྐོར། དཔལ་འབྱོར་ནགས་ཚལ་སོགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པ། ཆུ་དང་མཚེའུ། ཆུ་མཛོད་བཅས་ཕྱོགས་བསྡུས་བེད་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ། མཚོ་བྱང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དེ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལེགས་ཆར་ངེས་བ་དོན་གྱིས་འགྱུར་བར་བྱེད་དགོས། བཞི་ནས་འགན་འཁྲི་འཁུར་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཁྲིམས་འཛིན་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་བསྣན་ནས"སྐྱ་དམག་ཉེན་རྟོག་པའི"ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ། ཆུ་མཚེའུ་སྐོར་ཞིབ་བྱེད་རོགས་བྱས་ནས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་ཉ་འཛིན་དང་ཁྲིམས་འགལ་ངང་བྱེ་མ་སྔོག་འདོན་བྱེད་པ་སོགས་ཁྲིམས་འགལ་སྒྲིག་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་རྡུང་རྡེག་ཚ་ནན་གཏོང་དགོས། ཆུ་མཚེའུ་དཔོན་དང་ནགས་རྩྭ་དཔོན།  ཞིབ་དཔྱོད་དཔོན། དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོབ་པ་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་མཉམ་སྡེབ་ཀྱིས་ལས་དོན་སྒྲུབ་ནས། བདེ་སྐྱིད་ཆུ་མཚེའུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཐོན་ལས་ཀྱི"གནས་བཞི"འཛུགས་སྐྲུན་དང་། མི་སྡོད་ཁོར་ཡུག་ལེགས་བཅོས། དམངས་འཚོའི་བདེ་སྐྱིད་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་དང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་ཆུ་མཚེའུ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གིས་མཚོ་བྱང་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་ཟེར།

ཚོགས་འདུའི་ཐོག <<བདེ་སྐྱིད་ཆུ་མཚེའུ་ཡིས་བདེ་སྐྱིད་འཚོ་བར་གཟི་མདངས་བསྣན>>ཞེས་པའི་ཆེད་སྒྲིག་བརྙན་ཐུང་ལ་བལྟས་ནས་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་ཆུ་མཚེའུ་དཔོན་ལམ་ལུགས་དང་དེ་བཞིན་ཆུ་མཚེའུ་དོ་དམ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་བརྡ་བཏང་བ་དང་། རྫོང་སོ་སོའི་བྱ་བ་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་གྱི་སྙན་ཞུར་ཉན།

ཚོགས་འདུ་བརྙན་ལམ་གྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་འཚོགས་པ་དང་། ཁུལ་གྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོ་ཅི་ཆང་དང་སུའུ་བདུན་ཅུ། ཧན་ཧྲི། ཁྲང་ལིན། མ་ཝུན་ཆོན། ཁྲིན་ཡུང་ཅེ་བཅས་ཞུགས།